رئیس انجمن واردکنندگان تجهیزات بیهوشی و تنفسی با بیان اینکه حوزه تجهیزات پزشکی در سال ۱۳۹۶ وحشتناک‌ترین سال اقتصادی خود را پشت سر گذاشت، گفت: تنها ۲۰ درصد مطالبات شرکت‌های تجهیزات پزشکی در سال گذشته به صورت نقدی پرداخت شد و ۸۰ درصد آن به صورت اوراق بهادار مدنظر قرار گرفت.
میلاد بختیاری در گفت‌وگو با ایسنا در ارتباط با مسائل مختلفی از جمله سرنوشت پرداخت مطالبات مربوط به حوزه تجهیزات پزشکی در سال گذشته، پیش‌بینی شرایط صنف این صنف در سال ۱۳۹۷، میزان مطالبات مربوط به شرکت‌های تجهیزات پزشکی و تسویه حساب از طریق اوراق بهادار، عدم افزایش قیمت تجهیزات پزشکی در سال گذشته و ایجاد وضعیت نامناسب برای واردکنندگان و تولیدکنندگان این حوزه به دلیل افزایش نرخ ارز و سرانجام قیمت‌گذاری تجهیزات پزشکی صحبت کرد که در ادامه آورده شده است.
پرداخت مطالبات مربوط به حوزه تجهیزات پزشکی در سال گذشته با چه سرنوشتی روبرو شد؟
از زمان آغاز طرح تحول سلامت با توجه به اینکه شرکت‌های تجهیزات پزشکی همواره در دریافت مطالباتشان با مشکل مواجه بودند، قرار بر این بود که کالاها قیمت‌گذاری شده و مطالبات حداکثر ۳۰ تا ۴۵ روزه پرداخت شود. بنابراین شرکت‌ها به حرف وزارت بهداشت گوش فرا داده و زیر بار قیمت‌گذاری رفتند. اما متاسفانه پرداخت مطالبات به صورت ۴۵ روزه محقق نشد و تاخیر در پرداخت‌ها از گذشته نیز بیشتر شد و به حدود ۲۰ ماه رسید. این موضوع شرکت‌ها را با مشکل ایجاد کرد و اخیرا نیز مقوله اوراق بهادار در دستور کار قرار گرفته و شرکتی که ۲۰ ماه است مطالبات خود را دریافت نکرده است باید با دریافت اوراق بهادار حساب‌هایش را تسویه کند.
این اوراق بهادار در بازار فرابورس تنزیل دارد و یک بنگاه اقتصادی که کالای خود را با یک سود قیمت‌گذاری شده به فروش رسانده و با تاخیری حدود ۱۸ ماه روبرو شده است، باید تن به اوراق بدهد، هر چند که بخشی از مطالباتش را نیز به صورت نقدی دریافت می‌کند. اگر هم شرکت‌ها تصمیم بگیرند که اوراق بهادار دریافت نکنند باید حدود سه سال صبر کنند تا پس از آن وجه خود را با نرخ روز دریافت کنند و باید بدانیم که یک بنگاه اقتصادی نمی‌تواند چنین زمانی را به تحمل کند.
موضوع تنزیل اوراق بهادار با مقوله قیمت‌گذاری منافات دارد و باید بدانیم که بنگاه‌های اقتصادی فعال در حوزه تجهیزات پزشکی در حال ضرر کردن هستند و اگر هم فعالیت خود را ادامه می‌دهند، به دلیل این است که شغل آن‌ها همین است و نمی‌توانند هر روز یک شغل را انتخاب کنندف بنابراین اگر در این حوزه مشغول به ادامه فعالیت هستند، به معنای سود ده بودن آن نیست.
مشکل اصلی شرکت‌های فعال در حوزه تجهیزات پزشکی دریافت مطالبات است و علاوه بر سابقه چندین ساله در این حوزه نمی‌توانند نسبت به شغل کارکنان خود بی‌تفاوت باشند و به راحتی فعالیت خود را کنار بگذارند، بنابراین یکی از دیگر دلایل باقی ماندن شرکت‌های مربوطه در حوزه تجهیزات پزشکی توجه به اشتغال کارکنان به عنوان یک مسئولیت اجتماعی است که بر عهده آن‌ها قرار دارد.
وضعیت صنف فعال در حوزه تجهیزات پزشکی در سال ۱۳۹۶ چگونه بود؟
سال ۱۳۹۶ وحشتناک‌ترین سال اقتصادی در حوزه تجهیزات پزشکی بود و شرایط اسفناکی را در این حوزه تجربه کردیم چرا که شرکت‌ها به شدت پیگیر مطالبات بودند و در نهایت تنها بخشی از مطالبات پرداخت شد که ۸۰ درصد آن اوراق بهادار و ۲۰ درصد آن به صورت پرداخت نقدی مدنظر قرار گرفت و عملا در سال ۹۶ سودی برای صنف تجهیزات پزشکی در کار نبود و برخی از بنگاه‌های اقتصادی در این حوزه نیز ورشکست شدند.
– شرایط را در سال ۱۳۹۷ چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
با توجه به اینکه تعهدات و مطالبات به نحو مطلوبی در سال گذشته پرداخت نشده است، این شرایط به سال ۱۳۹۷ منتقل می‌شود و ما همچنان با چنین شرایطی روبرو خواهیم بود. مطمئنا اگر شرایط از این بدتر نشود، امید به بهتر شدن شرایط پرداخت به ۱۳۹۷ نداریم چرا که تسویه کامل در سال گذشته صورت نگرفته و مشکلات به سال جاری انتقال یافته است و حداقل امیدواری ما در سال پیش رو این است که وضعیت‌مان از شرایط فعلی بدتر نشود.
– موافق ارائه اوراق بهادار جهت تسویه حساب در صنف تجهیزات پزشکی هستید؟
ما در حال حاضر چاره‌ای جز دریافت اوراق بهادار نداریم و به نحوی قصد داریم که مطالبه خود را دریافت کنیم. بارها تاکید کرده‌ایم که اصل پول‌مان را دریافت کنیم و اگر سود خود را به عنوان تنزیل اختصاص دهیم، حداقل اصل پول در گردش خود را بازگردانده‌ایم و این گونه حداقل ضرر نکرده‌ایم و از سود خود در این حوزه چشم پوشانده‌ایم تا از این بیشتر متضرر نشویم. این درحالی است که طی دو سال گذشته بنگاه‌های اقتصادی فعال در حوزه تجهیزات پزشکی به تنهایی فعالیت کرده‌اند و هیچ گونه سودی نداشته‌اند.
– آیا مشخص است که چه میزان از مطالبات مربوط به حوزه تجهیزات پزشکی پرداخت شده است؟
نه مشخص نیست. اواخر اسفندماه بود که مطالبات در این حوزه پرداخت شد و تعجب برانگیز است که به چه علت در دقیقه ۹۰ این اقدام صورت گرفت. اگر شرکت‌های تجهیزات پزشکی واردکننده را در نظر بگیریم که مطالبات آن‌ها در اواخر اسفندماه پرداخت شده است، با توجه به تعطیلات دو هفته‌ای نوروز نمی‌توانستند بدهی خارجی خود را تا پایان تعطیلات پرداخت کنند و به هیچ وجه نمی‌توان توجیه خوبی برای چنین موضوع پیدا کرد. علاوه بر این بخشی از مطالبات به دارو اختصاص یافته و بخشی نیز به صورت اوراق بهادار پرداخت شده است و طی یک ماه پایانی سال اعداد و ارقام مختلفی جابه‌جا شده و نمی‌توان رقم دقیقی از مطالبات مربوط به حوزه تجهیزات پزشکی را اعلام کرد و در این رابطه باید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پاسخگو باشد.
– در سال گذشته قیمت تجهیزات پزشکی با افزایشی روبرو نشد که همین موضوع با انتقاد واردکنندگان و تولیدکنندگان این حوزه همراه شد.
وزارت بهداشت با در نظر گرفتن فرمول خاصی در ارتباط با قیمت‌گذاری کالاهای عمومی و تخصصی تصمیم‌گیری کرد و در حالی که یک سال از این زمان می‌گذرد، هیچ گونه بازنگری در این رابطه صورت نگرفته و قیمت‌هایی که در سایت اعلام شده است به روزرسانی نشده‌اند.
مگر می‌شود یک سال با افزایش قیمت ارز روبرو باشید اما قیمت تجهیزات پزشکی افزایشی نداشته باشند؟ در حالی که در فرمول مربوطه نرخ روز قیمت ارز لحاظ شده است اما مشخص نیست به چه دلیلی شاهد عدم به روز رسانی و تغییر در خصوص قیمت تجهیزات پزشکی هستیم؟ زمانی که قیمت‌گذاری توسط وزارت بهداشت صورت گرفته و شرکت‌های تجهیزات پزشکی نیز زیر بار این قیمت‌گذاری رفته‌اند، باید به روزرسانی قیمت‌ها در دستور کار قرار گیرد.
اخیرا سازمان غذا و دارو از شرکت‌های تجهیزات پزشکی درخواست کرده است تا آن‌هایی که خواستار افزایش قیمت هستند، این مسئله را با نامه‌نگاری اعلام کنند! این اتفاق قابل تامل و غیرمنطقی است، چرا که با توجه به فرمول خاصی در ارتباط با قیمت‌گذاری کالاهای عمومی و تخصصی در حوزه تجهیزات پزشکی در نظر گرفته شده است مگر می‌شود در حالی که قیمت ارز افزایش یافته شرکتی خواستار افزایش قیمت تجهیزات پزشکی نباشد؟ نرخ ارز بالا رفته و باید طبق فرمول مربوطه که توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب شده است، قیمت تجهیزات مشخص و در سایت اعلام شود بنابراین درخواست سازمان غذا و دارو در این رابطه کاملا غیرمنطقی است.
با توجه به اینکه قیمت تجهیزات پزشکی در یک سال اخیر بدون تغییر باقی مانده است شرکت‌های فعال در این حوزه با مشکلات مختلفی مواجه شده‌اند و با توجه به ارائه اوراق بهادار که موجب نرخ تنزیل شده، افزایش قیمت ارز و عدم افزایش قیمت‌ها در سایت تجهیزات پزشکی فشار قابل تاملی به فعالان این حوزه وارد شده است.
اگر نرخ ارز در ابتدا و انتهای سال ۹۶ در نظر گرفته شود که کار خود را با دلار حدود ۳۷۰۰ تومانی آغاز کردیم و فعالیت خود را با دلار ۴۸۰۰ تومانی به پایان رساندیم، اختلافی ۳۰ تا ۳۵ درصدی را در نرخ ارز شاهد خواهیم بود و این اتفاق در حالی رخ داده که قیمت تجهیزات پزشکی هیچ گونه رشدی طی سال گذشته نداشته است، فشاری که صرفا به تولیدکنندگان و واردکنندگان تحمیل شده است.
زمانی که یک طرح اجرایی می‌شود باید ابعاد مختلف آن در نظر گرفته شده تا هیچ یک از طرفین متضرر نشوند و مردم و بنگاه‌های اقتصادی در کنار یکدیگر در نظر گرفته شوند چراکه تفاوتی بین آن‌ها وجود ندارد. باید به گونه‌ای عمل کنیم که اصول و ضوابط رعایت شده تا در فرآیند مورد نظر کسی ضرر نکند. طرح سلامت را نمی‌توان از جیب شرکت‌های تجهیزات پزشکی چرخاند و چنین چرخه‌ای دارای اشکال است. تولیدکنندگان و واردکنندگان با افزایش نرخ ارز متضرر شده و این ضرر برای واردکنندگان که به صورت مستقیم با نرخ ارز روبرو هستند بیشتر است.
– چنین فرآیندی که منجر به ضرر و زیان تولیدکنندگان و واردکنندگان در حوزه تجهیزات پزشکی شده، آیا بر کیفیت عملکرد و خدمات ارائه شده تاثیرگذار نیست؟
نه، این مساله در کیفیت تاثیرگذار نبوده و تنها در بخش کمیت اثر خود را نشان خواهد داد. برخی واردکنندگان دیگر نمی‌توانند کالا وارد کنند و با توجه به اینکه مطالبات شرکت پرداخت نشده، این بنگاه‌های اقتصادی توان دریافت وام بیشتر را ندارند و نمی‌توانند کالاهای مربوطه را وارد کنند. عملا شرکت‌های فعال در حوزه تجهیزات پزشکی با چنین شرایطی به بن‌بست خواهند رسید و دست خود را به نشانه تسلیم بالا می‌برند و اعلام می‌کنند که دیگر منابعی برای واردات ندارند و در این بین شاهد کمبود برخی تجهیزات پزشکی خواهیم بود، بنابراین عدم پرداخت مطالبات حوزه تجهیزات پزشکی را در بن‌بست قرار خواهد داد.
– در حال حاضر فرآیند قیمت‌گذاری تجهیزات پزشکی به چه صورتی انجام می‌شود؟
در حال حاضر سازمان غذا و دارو قیمت‌گذاری را انجام می‌دهد و قیمت‌های مربوطه در سایت اداره کل تجهیزات پزشکی اعلام می‌شود. اخیرا ستاد تنظیم بازار درخواست توقف قیمت‌گذاری تجهیزات پزشکی را ارائه و اعلام کرده تنها کالاهایی که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی صلاح می‌داند قیمت‌گذاری شود را مشخص کرده تا ستاد تنظیم بازار با تغییر در رتبه کالا، آن را به وزارت بهداشت جهت قیمت‌گذاری واگذار کند.
– سرانجام قیمت‌گذاری تجهیزات پزشکی به کجا رسید؟
قیمت‌گذاری نیازمند کارگروه تخصصی است. کالاهای تجهیزات پزشکی در گروه دوم کالایی قرار دارند و این گروه مشمول رصد و پایش قیمت می‌شوند، بنابراین بنگاه‌های اقتصادی می‌توانند بر اساس ضوابط سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان قیمت‌گذای را انجام داده و سازمان حمایت این موضوع را رصد و پایش کند. علاوه بر این اداره کل تجهیزات پزشکی نیز می‌تواند در فرآیند صورت گرفته نظارت کرده تا در صورت تخطی با بنگاه اقتصادی مربوطه برخورد شود.
باید بدانیم که تجهیزات پزشکی هر روز با تغییر و تحول مواجه شده و نیازمند به‌روزرسانی هستند. اگر قصد قیمت‌گذاری داریم باید خیلی در این مقوله به جزئیات توجه کنیم و اگر این مسئله را به بنگاه اقتصادی واگذار کنیم مطمئنا به بهترین شکل صورت می‌گیرد. باید تا حدی به بنگاه‌های اقتصادی خود اعتماد کنیم. همانطور که پزشکان در قبال بیماران دارای مسئولیت اجتماعی هستند، شرکت‌های تجهیزات پزشکی نیز چنین نگاهی دارند. باید امروزه در بحث قیمت‌گذاری تجهیزات پزشکی به بنگاه‌های اقتصادی فعال در این حوزه اعتماد و بخشی از کار را به آن‌ها واگذار کرد تا بتوانند به بلوغ اقتصادی برسند. تا چه زمانی قصد داریم که واحدهای صنفی را کنترل کنیم و به چنین روندی ادامه دهیم؟
باید رصد، پایش و نظارت توسط نهادهای مربوطه صورت گیرد اما اجازه بلوغ اقتصادی نیز به بنگاه‌های اقتصادی فعال در حوزه تجهیزات پزشکی داده شود و اگر دیدیم که مسیر درستی را طی می‌کنند بهتر است آن را ادامه دهیم. به چه دلیل تا این حد نگاه سختگیرانه وجود دارد و عدم اعتماد نسبت به قیمت‌گذاری در حوزه تجهیزات پزشکی توسط بنگاه‌های اقتصادی بیداد می‌کند و این درحالی است که تعهدات و مطالبات مربوط به شرکت‌های تجهیزات پزشکی نیز به نحو مطلوب پرداخت نمی‌شود.