دنیای اقتصاد : به‌دنبال روند رو به کاهش هیجان در بازارها، روز گذشته بورس تهران با صعود ۵۹۶ واحدی مواجه شد. به این ترتیب، شاخص سهام وارد کانال ۹۹ هزار واحدی شد تا یک گام دیگر به ۶ رقمی شدن نزدیک‌تر شود. در بازار ارز نیز پس از هشت صعود متوالی، روز گذشته کاهش ۵۰ تومانی نرخ دلار را شاهد بودیم. افزایش عرضه در این بازار حتی باعث شد در مقطعی از ساعات معاملاتی، سطوح کمتر از ۴۶۰۰ تومان نیز تجربه شود. موضوعی که می‌تواند به بازگشت آرامش به این بازار کمک کند.
پس از فروکش کردن هیجانات در معاملات روز دوشنبه، بازار سهام دیروز حال و هوای تازه‌ای به خود گرفت. شاخص کل که به مدت ۵ روز معاملاتی در حال نوسان در محدوده ۹۸ هزار واحدی بود، با عبور پرقدرت از این محدوده با یک رکورد‌شکنی دیگر مواجه شد. به این ترتیب دیروز شاخص سهام با رشد چشمگیر ۵۹۶ واحدی در سطح ۹۹ هزار و ۲۲۵ واحدی ایستاد. این بیشترین رقم شاخص سهام در طول تاریخ فعالیت بورس تهران به شمار می‌رود. داد و ستد خرد روزانه سهام نیز در سطح ۱۶۱ میلیارد تومان قرار داشت که نشانه‌‌ای از کاهش نسبی احتیاط و تردید معامله‌گران است. کارشناسان معتقدند انعکاس عوامل بنیادی در گزارش عملکرد ماهانه شرکت‌ها به خصوص کالایی‌ها موجب دلگرمی سهامداران شده و زمینه افزایش تقاضا در بورس تهران به ویژه در گروه‌های مرتبط را فراهم کرده است.
تجدید امید با گزارش‌های ماهانه
همان‌طور که در گزارش‌های پیشین «دنیای‌اقتصاد» گفته شد، با آرام‌تر شدن فضای غیراقتصادی این انتظار وجود داشت که بورس به مسائل بنیادی توجه بیشتری نشان دهد. مهم‌ترین عوامل اقتصادی، افزایش نرخ دلار و سطوح بالای قیمت در بازارهای جهانی است که اثرات آنها در تغییرات سودآوری شرکت‌ها کاملا خودنمایی می‌کند. هر چند در دو روز ابتدای هفته افزایش نرخ دلار، هیجانات منفی به معاملات سهام وارد کرد اما در ادامه با آرام شدن وضعیت بازار ارز (البته همچنان استرس تخلیه نشده است)، سهامداران نیز جسارت بیشتری در سمت خرید نشان دادند. به ویژه آنکه از یک جنبه افزایش نرخ ارز در بهبود سودآوری شرکت‌های صادرات‌محور بورس اهمیت ویژه‌ای دارد. انعکاس این دو عامل در گزارش‌های عملکرد دی ماه شرکت‌ها به خوبی موید این موضوع است.باید در نظر داشت عمده رشد شاخص سهام از ابتدای تابستان تا کنون بر عهده گروه‌های کالایی تحت تاثیر افزایش نرخ ارز و سطوح بالای قیمت‌های جهانی بوده است. پس از تجربه معاملات هیجانی در دو روز ابتدایی هفته، انعکاس این دو موضوع در وضعیت عملکرد دی ماه بار دیگر دلگرمی‌ها به وضعیت معاملات سهام را افزایش داد. همین امر موجب رشد شاخص سهام شد. با تداوم این نشانه‌ها یعنی صعود نرخ ارز و سطوح بالای قیمت‌های جهانی که نشانه‌هایی از امکان تداوم رونق حداقل در کوتاه‌مدت هستند، به نظر می‌رسد پایداری روند صعودی نیز چندان دور از دسترس نباشد.
مصادیق گزارش‌های مناسب ماهانه
گزارش دی ماه شرکت‌های فلزی و پتروشیمی دقیقا در راستای تایید اثرگذاری عوامل اقتصادی بر وضعیت سودآوری این شرکت‌ها است. این گزارش‌ها نشان می‌دهد سطوح بالای قیمت‌های جهانی و افزایش نرخ دلار در افزایش نرخ فروش آنها تاثیر زیادی داشته است. گزارش‌های عملکرد یک ماهه پتروشیمی خارک و فولاد هرمزگان مصادیقی از این موضوع هستند. فولاد هرمزگان در دی ماه سال جاری ۱۳۰ هزار و ۷۴۵ تن اسلب تولید کرد. نرخ فروش این شرکت در دی ماه افزایش چشمگیری را نسبت به معاملات آذرماه تجربه کرده است. نرخ فروش هر تن اسلب «هرمز» در دی ماه حدود ۲ میلیون و ۴۰ هزار تومان بوده است. این در حالی است که در آذرماه نرخ فروش این شرکت برای هر تن اسلب حدود یک میلیون و ۸۷۰ هزار تومان ثبت شده است. بخش عمده‌ای از افزایش نرخ فروش این شرکت به افزایش نرخ دلار در کنار سطوح بالای قیمت‌های جهانی باز می‌گردد. در پتروشیمی خارک نیز افزایش محسوس نرخ فروش کاملا خودنمایی می‌کند. متانول سهم عمده‌ای در تولیدات این شرکت دارد. نرخ فروش متانول «شخارک» در آذر ماه یک میلیون و ۷۷۰ هزار تومان گزارش شده است. این نرخ در دی ماه همزمان با اوج گرفتن قیمت متانول در بازارهای جهانی و افزایش نرخ ارز به یک میلیون و ۸۸۰ هزار تومان رسیده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد قیمت عرضه متانول «شخارک» در دی ماه افزایش بیش از ۴۴ درصدی را نسبت به میانگین سال جاری تجربه کرده است. رشد نرخ دلار یک عامل مهم حمایتی از سهام این شرکت به شمار می‌رود با این حال فشار بر قیمت متانول جهانی با پایان فصل سرما عاملی است که می‌تواند سودآوری این شرکت را محدود کند.
پتروشیمی در صدر برترین صنایع دیروز
همان‌طور که اشاره شد دیروز نمادهای زیرمجموعه پتروشیمی، سرمایه‌گذاری و معدنی در صدر جدول نمادهای اثر‌گذار بر رشد شاخص کل قرار داشتند. بر این اساس نماد معاملاتی نفت و گاز پارسیان، سرمایه‌گذاری غدیر، گل گهر، ملی مس ایران و صندوق بازنشستگی جمعا حدود ۲۸۰ واحد در ارتقای شاخص سهام اثر داشتند. گروه محصولات شیمیایی دیروز هم صدر‌نشین جدول صنایع با بیشترین ارزش معاملات بود. عمده نمادهای زیرمجموعه این گروه دیروز در محدوده مثبت معامله شدند با این همه چندان قدرتمند ظاهر نشدند. گسترش نفت و گاز پارسیان (پارسان) پس از تعدیل مثبت ۲۳ درصدی سود هر سهم دیروز بازگشایی شد و با ثبت رشد قیمت حدود ۲/ ۴ درصدی در پایان معاملات بیشترین نقش را در ارتقای شاخص سهام داشت. تولیدکنندههای متانول این گروه از جمله «شخارک» و «شفن» نیز با رشد قیمت همراه شدند، با این حال «زاگرس» که تا میانه معاملات در مسیر صعودی حرکت می‌کرد، با افت قیمت به کار خود پایان داد. اوره ساز‌های این گروه نیز معاملات مثبتی را تجربه کردند. بر این اساس «شپدیس»، «کرماشا» و «خراسان» دیروز در محدوده مثبت معامله شدند. در مجموع در گروه محصولات شیمیایی دیروز بیش از ۶۶ میلیون سهم به ارزش ۲۸ میلیارد تومان معامله شد. شاخص این گروه در پایان معاملات رشد ۹/ ۰ درصدی را تجربه کرد.
افزایش اقبال به سهام خودرویی
خودرویی‌ها دیروز در صدر صنایع بورسی با بیشترین حجم معاملات قرار داشتند. افزایش تقاضای سهام خودرویی در جریان معاملات دیروز بعد از مدت‌ها کاملا محسوس بود. «خساپا» دیروز بیشترین حجم و ارزش معاملات را بین همگروه‌های خود تجربه کرد. دو نماد مطرح دیگر این گروه یعنی «خودرو» و «خپارس» دیروز با رشد قیمت همراه شدند. در سایت تحلیلی «دنیای‌بورس» در گزارش‌هایی به حمایت عوامل بنیادی از سهام «خودرو» و «خپارس» اشاره شده بود. گزارش عملکرد دی ماه ایران خودرو موید این موضوع است. حمایت پشتوانه بنیادی از سهام این گروه در حالی مطرح می‌شود که همچنان معاملات خودرویی‌ها در سایه ریسک سیستمایتک برجام به‌طور محتاطانه صورت می‌گیرد. علاوه بر این بحث‌های مربوط به نوسازی ارگان حمل‌و‌نقل جاده‌ای از جمله دلایل رونق معاملات این صنعت مطرح می‌شود. در این میان اما کارشناسان معتقدند، تولیدکنندههای خودروی سنگین وضعیت مطلوبی ندارند و این عامل می‌تواند مانعی بر سر راه حرکت این گروه باشد. در پایان معاملات دیروز شاخص گروه خودرو رشد ۴/ ۱ درصدی را تجربه کرد و رتبه پنجم بازدهی صنایع بورسی به این صنعت اختصاص یافت.
نوسان محدود در گروه پالایشی
معاملات گروه پالایشی اما دیروز کم نوسان دنبال شدند و عمده این نمادها تغییرات قیمتی اندکی را تجربه کردند. هر چند افزایش قیمت نفت و نرخ دلار دو عامل حمایت‌کننده قوی از معاملات سهام این گروه به شمار می‌رود. اما به نظر می‌رسد انتظار سهامداران برای دریافت گزارش‌های عملکرد ۹ ماهه این شرکت‌ها مانع از حرکت نمادهای این گروه شده است.
مروری بر معاملات صنعت فلزات اساسی
اکثر نمادهای فلزی به دلیل افت قیمت محصولات مرتبط در بازارهای جهانی دیروز در مسیر نزولی قرار گرفتند. در تحولات بازارهای جهانی دیروز قیمت مس به ۶۹۵۲ دلار در هر تن رسید. روی نیز در سطح ۳۴۱۰ دلاری نوسانات محدودی را تجربه می‌کند. قیمت سرب اما با افزایش اندکی بالغ بر ۲۶۱۶ دلار گزارش شد(قیمت‌ها در لحظه تنظیم این گزارش ساعت ۱۶و ۴۵ دقیقه ذکر می‌شوند). شاخص گروه فلزات اساسی دیروز رتبه دوم جدول صنایع را با بیشترین ارزش معاملات به خود اختصاص داد.شاخص این گروه رشد ۳۶/ ۰ درصدی را ثبت کرد. «فملی» برخلاف دیگر نمادهای این گروه دیروز رشد حدود ۳/ ۱ درصدی را تجربه کرد و رتبه سوم جدول نمادها با بیشترین تاثیر مثبت را به خود اختصاص داد. به نظر می‌رسد رسیدن قیمت مس در معاملات روز دوشنبه به سطح ۷۱۰۰ دلاری در هر تن عامل بهبود تقاضای سهام این نماد بوده است.
در بازار چه گذشت؟
در داد و ستدهای روز سه شنبه معامله‌گران بیش از یک میلیارد و ۲۶۰ میلیون برگه سهم، حق‌تقدم و سایر دارایی‌های مالی را دست به دست کردند. ارزش معاملات این روز بیش از ۲۹۴ میلیارد تومان بود. از این میزان ۱۶۱ میلیارد تومان به معاملات خرد سهام اختصاص داشت. صدرنشینی بازار نیز با بیشترین رشد قیمت متعلق به نمادهای قند هگمتان، سرمایه‌گذاری توسعه صنعتی ایران، نفت سپاهان، گرانیت بهسرام، فولاد آلیاژی ایران، فنر‌سازی زر و نورد آلومینیوم بود. در مقابل نمادهای پتروشیمی فارابی، قند مرودشت، صنعتی بهشهر، بیمه پارسیان، حمل و نقل بین‌المللی خلیج فارس، گروه صنعتی بوتان و سیما خاش با بیشترین کاهش قیمت در انتهای جدول معاملات نشستند. سهامداران دیروز برای خرید اوراق مشارکت شهرداری سبزوار، اوراق مشارکت رایان سایپا، سهام پتروشیمی کرمانشاه، فولاد آلیاژی ایران، اوراق مشارکت شهرداری تهران و اوراق صکوک سایپا بیشترین تقاضا را ثبت کردند. در مقابل سهام بانک کارآفرین، اوراق مشارکت شهرداری سبزوار، اوراق صکوک سایپا، اوراق مشارکت شهرداری مشهد و اوراق مشارکت شهرداری تهران بیشترین عرضه‌ها را به خود دیدند.در پایان معاملات دیروز حق تقدم لیزینگ رایان سایپا با معامله ۲۰۸ میلیون سهم بیشترین حجم معاملات و معامله بلوکی فولاد مبارکه اصفهان با معامله ۲۶ میلیارد تومانی بیشترین ارزش معاملات را تجربه کردند.