دنیای اقتصاد : سرمایه‌گذاران خارجی برای توسعه صنایع کوچک و متوسط در ایران تمایل به سرمایه‌گذاری در چه نقاطی دارند؟ ارزیابی‌های صورت گرفته نشان‌دهنده آن است که در نیمه نخست سال جاری در مجموع ۲۵ استان موفق به جذب سرمایه خارجی در کشور شده‌اند که در این میان استان‌های «اصفهان، البرز، خراسان رضوی، فارس و زنجان» بیشترین سرمایه خارجی را به خود اختصاص داده‌اند.
کروکی پول خارجی در صنایع کوچک
براساس آمار اعلام شده از سوی سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران در مدت زمان مورد بررسی صنایع کوچک و متوسط در مجموع موفق به جذب بیش از ۲ میلیارد دلار سرمایه خارجی شده‌اند که با توجه به ارزیابی‌های صورت‌گرفته می‌توان گفت بیش از ۵/ ۱ میلیارد دلار از سرمایه جذب شده به استان‌های اصفهان، البرز، خراسان رضوی، فارس و زنجان اختصاص داشته است و با این شرایط می‌توان گفت سایر استان‌ها سهمی کمتر از ۵۰۰ هزار دلار از سرمایه خارجی داشته‌اند.
پیش‌بینی‌ها در برنامه ششم توسعه از رشد ۸ درصدی اقتصادی حکایت دارد، رشدی که تحقق آن نیازمند جذب سالانه ۱۸۴ میلیارد دلار سرمایه است. در این میان میزان منابع داخلی در نظر گرفته شده در برنامه ششم توسعه ۱۳۰ میلیارد دلار و میزان منابع خارجی (اعم از فاینانس و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی) در نظر گرفته شده ۵۴ میلیارد دلار است. از سوی دیگر برای بخش صنعت، معدن و تجارت نیز در برنامه ششم توسعه رشد سالانه ۹ درصدی پیش‌بینی شده است؛ هدف‌گذاری که تحقق آن، نیازمند جذب بیش از ۲۰ میلیارد دلار در سال است که بخشی از این سرمایه‌گذاری باید در صنایع کوچک و متوسط جذب شود، با توجه به آمار اعلام شده از سوی سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران این بخش در مدت زمان مذکور موفق به جذب بیش از دو میلیارد دلار سرمایه خارجی برای ۳۷ طرح برای صنایع کوچک و متوسط شده که یک‌دهم سرمایه پیش‌بینی شده برای بخش صنعت در نیمه نخست سال جاری از سوی صنایع کوچک و متوسط جذب شده است.
به گفته متولیان صنایع کوچک و متوسط سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته در صنایع کوچک و متوسط بیشتر به کالاهای «حوزه فناوری اطلاعات، پوشاک و صنایع پایین‌دستی پتروشیمی و مس» اختصاص داشته است. فعالان اقتصادی معتقدند با وجود بازگشت سرمایه‌گذاران خارجی به کشور هنوز روند جذب پول خارجی در کشور با دست‌‌اندازهایی مواجه است که باید برای رفع آنها راهکارهای اساسی و مدون در نظر گرفت. رفع «مشکلات بانکی و اتصال به ارتباطات مالی بین بانکی (سوئیفت) » از جمله مشکلاتی که فعالان این بخش بر آن اذعان داشته و معتقدند باید فضا را برای ورود سرمایه‌گذاران تسهیل کرد تا به این طریق روند سرمایه‌گذاری خارجی در کشور شتاب گیرد. در کنار چالش‌های بانکی فعالان این بخش «قوانین مزاحم در مقررات و قواعد جذب منابع خارجی» را از دیگر چالش‌های جذب سرمایه خارجی در کشور دانسته و معتقدند که روانسازی، آسان کردن و کاهش زمان صدور جوازها برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی باید در دستور کار قرار گیرد.
براساس آمار اعلام شده سرمایه خارجی جذب شده در مدت زمان مذکور در مجموع به ۲۰۴ واحد تولیدی اختصاص یافته است که از این تعداد ۱۳۷ واحد تولیدی به مرحله اخذ پروانه بهره‌برداری رسیده‌اند و ۶۷ واحد تولیدی نیز در مرحله ساخت و ساز قرار دارند؛ همچنین با توجه به آمار اعلام شده سرمایه‌گذاری خارجی صورت گرفته شرایط را برای ایجاد بیش از ۱۷ هزار شغل در کشور فراهم می‌کند.
استان‌های پیشرو
از سوی دیگر آمار اعلام شده بیانگر آن است که بیشترین سرمایه خارجی جذب شده برای صنایع کوچک و متوسط در کشور به استان اصفهان اختصاص داشته است، سرمایه‌گذاری صورت گرفته در این استان در نیمه نخست سال جاری بیش از ۸۶۶ میلیون دلار بوده که با توجه به مجموع سرمایه خارجی جذب شده (بیش از دو میلیارد دلار) در صنایع کوچک و متوسط در مدت زمان مذکور می‌توان گفت این استان بیش از ۴۳ درصد سرمایه خارجی جذب شده در صنایع کوچک و متوسط را به خود اختصاص داده است. این استان در مجموع موفق به جذب سرمایه خارجی برای ۱۴ طرح شده که براساس آمار اعلام شده ۱۲ طرح به مرحله اخذ پروانه بهره‌برداری رسیدند و دو طرح نیز در مرحله ساخت و ساز قرار دارند. از سوی دیگر مجموع اشتغال این استان با اجرای طرح مذکور برابر با ۱۳۸۶ نفر است.
اما استان البرز در مدت زمان مذکور موفق به جذب نزدیک به ۳۸۵ میلیون دلار سرمایه خارجی شد و به این طریق در جایگاه دوم در میان استان‌های جذاب برای سرمایه‌گذاران خارجی قرار گرفت. سرمایه‌گذاری صورت گرفته در این استان برای ۱۶ واحد بوده که با توجه به آمار اعلام شده ۸ واحد در این استان به مرحله صدور پروانه بهره‌برداری رسیده و ۸ واحد نیز در مرحله ساخت و ساز قرار دارد. از سوی دیگر، مجموع اشتغال این استان برای اجرای این طرح‌ها نیز برابر با ۱۳۷۹ نفر است. سومین استان جذاب برای سرمایه‌گذاران خارجی نیز با جذب حدود ۱۲۰ میلیون دلار سرمایه به استان خراسان رضوی اختصاص داشته؛ سرمایه‌ای که برای ۳۶ طرح پیش‌بینی شده است. براساس آمار اعلام شده برای ۲۵ واحد پروانه بهره‌برداری صادر شده و ۱۱ واحد نیز در مرحله ساخت و ساز قرار دارد. میزان اشتغالی که با سرمایه خارجی جذب شده در مدت زمان مذکور در این استان ایجاد خواهد شد برابر با ۲۶۵۶ نفر است.
اما استان قزوین نیز در مدت زمان مذکور در مجموع موفق به جذب بیش از ۹۳ میلیون دلار سرمایه خارجی برای ۱۵ واحد شده است که با توجه به آمار اعلام شده از سوی سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران از مجموع واحدهای مذکور ۱۲ واحد پروانه بهره‌برداری دریافت کرده‌اند و سه واحد نیز در مرحله ساخت و ساز قرار دارند. مجموع اشتغال ایجاد شده در این استان نیز با اجرای این طرح‌ها برای ۱۴۹۹ نفر است. از سوی دیگر مجموع سرمایه جذب شده در استان زنجان نیز بیش از ۸۶ میلیون دلار برای سه واحد تولیدی بوده است، از این تعداد برای یک واحد پروانه بهره‌برداری صادر شده و دو واحد دیگر نیز در مرحله ساخت قرار دارند. از سوی دیگر آمار اعلام شده بیانگر آن است که در این استان برای ۱۴۵۰ نفر شغل ایجاد خواهد شد