دنیای اقتصاد : بورس تهران سومین روز پرشتاب خود را با جهش ۲۰۸۱ واحدی شاخص کل ادامه داد تا نماگر این بازار در سطح ۱۰۴ هزار و ۵۳۴ واحدی بایستد. این در حالی بود که افزایش عرضه‌ها باعث محدود شدن صف‌های خرید و رشد قیمت‌ها شد. گرچه این تغییر مسیر در ساعات پایانی معاملات برخی را نسبت به ادامه صعود بورس نگران کرد، اما رکورد ۶۰۰ میلیارد تومانی ارزش معاملات نشان می‌دهد احتمال تداوم رونق بازار سهام زیاد است. کارشناسان معتقدند استراحت قیمت‌ها پس از صعودهای پرشتاب طبیعی بوده و پایداری رونق معاملاتی تضمینی برای وضعیت مناسب بورس است.
بورس تهران روز گذشته نیز به روند صعودی پرشتاب خود ادامه داد و برای چهارمین روز متوالی با رشد نماگر اصلی بازار همراه شد. به این ترتیب شاخص سهام با رشد ۲۰۸۱ واحدی (معادل ۲ درصد)، ضمن ثبت دو کانال‌شکنی دیگر، در سطح ۱۰۴ هزار و ۵۳۳ واحد قرار گرفت. این هشتمین کانال‌شکنی متوالی بورس تهران در ۳ روز معاملاتی اخیر به‌شمار می‌رود که در تاریخ بازار سرمایه، رکوردی بی‌سابقه است. در شرایط کنونی اما سوال اصلی که ذهن بسیاری از فعالان بازار را به خود مشغول کرده است، پیش‌بینی روند آتی بازار است. آیا تزلزل صف‌های خرید با افزایش فشار عرضه سهام، پایانی برای رونق بورس به‌حساب می‌آید یا استراحتی طبیعی بعد از یک دوره پرشتاب صعودی است؟ هر‌چند دیروز برخی سهام بورسی از محدوده صف خرید تا حدودی عقب‌نشینی کردند، اما وجود تقاضا در بازار سبب شد تا ارزش معاملات خرد با ثبت رقم ۵۹۸ میلیارد تومانی به بیشترین سطح از ۲۶ اسفند ۹۴ برسد. موضوعی که نویددهنده تداوم رونق بازار سهام هر چند پس از گذشت یک دوره استراحت است.
نشانه‌های رونق بازار؟
هر‌چند برخی رونق بورس را در رشد پیاپی شاخص کل این بازار خلاصه می‌کنند، اما واقعیت این است که رشد ارزش معاملات حکایت از رونق بازار سهام دارد. افزایشی که عمدتا مرهون ورود نقدینگی از سوی معامله‌گران خرد بازار است. روز گذشته پس از گذشت حدود ۲۷ ماه، رکوردی جدید در ارزش معاملات به ثبت رسید. به این ترتیب با ورود نقدینگی جدید که عمدتا از سوی معامله‌گران خرد وارد گردونه معاملات شد، ارزش معاملات به حدود ۶۰۰ میلیارد تومان رسید. رقمی که از اسفند ۹۴ تاکنون تجربه نشده بود. این رقم نسبت به روز یکشنبه نیز رشدی حدود ۲۰۰ میلیارد تومانی را نشان می‌داد. به این ترتیب به جرات می‌توان گفت این نقدینگی جدید بود که به رشد بیش از ۹ درصدی شاخص کل بازار در ۴ روز معاملاتی اخیر منجر شد. این در حالی است که حتی با اتمام ساعت معاملات بازار، بیش از ۵۰ میلیارد تومان در صف‌های خرید سهام بورسی باقی مانده بود. هر‌چند به‌نظر می‌رسد طی روزهای آینده شاهد ورود نقدینگی جدید قابل‌توجهی به بازار سهام نباشیم اما همچنان عوامل بنیادی مناسبی پیش‌روی بسیاری از سهام بورسی قرار دارد که می‌تواند تضمین‌کننده تداوم رونق در بازار سهام باشد. با این حال کاسته شدن از سرعت رشد بازار، انتظاری معقول است.
دلایل عقبگرد صف‌های خرید
بعد از رشدهای چشمگیری که اکثر سهام بورسی طی روزهای اخیر تجربه کرده بودند، روز گذشته شاهد تزلزل صف‌های خرید شکل گرفته در برخی نمادها بودیم. به این ترتیب با تشدید فشار عرضه‌ها، صف‌های تقاضا در عمده سهام بورسی عرضه شد و حتی برخی نمادها را به محدوده منفی قیمتی سوق داد. نمادهایی همچون «فولاد» و «فارس» که دو تن از بزرگان بازار سهام به‌شمار می‌روند، دیروز از محدوده صف خرید عقب‌نشینی کردند و رشدهای محدودتری را تجربه کردند. «کگل» نیز در این روز تا نزدیکی سقف مجاز مورد معامله قرار گرفت اما از صف خرید پرحجم در این نماد معدنی خبری نبود.
در این میان اما برچیده شدن صف‌های تقاضا در این نمادها، موضوع عجیبی نبود و با توجه به رشدهای پرشتاب روزهای اخیر و شناسایی سود از سوی سهامداران، امری طبیعی به نظر می‌رسید. به عبارتی دیگر، عقب‌نشینی سهام بورسی از رشدهای پرشتاب روزهای اخیر را نمی‌توان به‌عنوان نشانه پایان رونق بازار قلمداد کرد چرا‌که رکوردزنی ارزش معاملات خرد سهام نشان از پابرجا بودن تقاضا در میان سهام بورسی داشته و حکایت از تداوم رونق در این بازار دارد.
بازگشایی ضعیف بازارهای جهانی
روز گذشته فعالان بازار شاهد بازگشایی ضعیف بازارهای جهانی بودند. تشدید دعوای تجاری میان آمریکا و چین و انتشار گزارش‌های ناامید‌کننده از اقتصاد چین، مهم‌ترین عامل فشار بر بازارهای کالایی بود. بعد از اقدام آمریکا در نهایی کردن تعرفه ۲۵ درصدی روی بخشی از صادرات استراتژیک چین حال چین در اقدامی متقابل، اعلام کرد تمامی توافقات قبلی را لغو خواهد کرد. در پایان هفته، دولت ترامپ لیستی از ۸۰۰ کالای چینی را منتشر کرده و قرار شد از ۶ جولای، این کالاها مشمول عوارض مالیاتی ۲۵ درصدی شوند. وزارت بازرگانی چین نیز در ادامه این اقدام آمریکا، همین میزان تعرفه را بر ۶۵۹ قلم از کالاهای آمریکایی وضع کرد. سویا مهم‌ترین کالای وارداتی چین از آمریکا از نظر ارزش به‌شمار می‌رود. به گفته وزارت بازرگانی چین، این تعرفه‌ها خودرو و فرآورده‌های آبزی را نیز شامل خواهد شد.
در عین حال در هفته جاری، گزارش‌های ناامیدکننده‌ای از اقتصاد چین منتشر شد که سبب ابهام در چشم‌انداز رشد اقتصادی این کشور شد. به این ترتیب میزان وام پرداختی در سیستم بانکی چین در ماه می‌نسبت به پیش از آن روندی نزولی در پیش گرفت و نرخ رشد سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت و تولیدات صنعتی این کشور نیز به ۱/ ۶ و ۸/ ۶ درصد رسید که از انتظارات پایین‌تر بود. این موضوع طبیعتا سبب کاهش تقاضا برای کالاهای خام صنعتی شده و قیمت فلزات را تحت‌فشار قرار می‌دهد. دیروز شاخص دلار در نزدیکی اوج ۷ ماهه قرار گرفت و سبب تشدید فشار بر قیمت فلزات اساسی در بازارهای جهانی شد. تعطیلی بازارهای چین به منظور برگزاری یکی از جشن‌های ملی این کشور نیز از دیگر عوامل کاهش فعالیت سرمایه‌گذاران در بازار فلزات و دامن‌زدن به رکود معاملات در بازارهای جهانی بود.
بنابراین بهای مس در بازارهای جهانی در ساعت تنظیم گزارش (ساعت ۱۵ روز دوشنبه) با کاهش ۱/ ۰ درصدی به ۷۰۰۷ دلار در هر تن رسید و روی نیز با افت ۵/ ۸ دلاری، در سطح ۳۰۷۵ دلار در هر تن مورد دادوستد قرار گرفت. این در حالی است که با شروع معاملات بهای هر تن مس زیر سطح ۷۰۰۰ دلاری قرار گرفته بود.
همگام با بازیگران
فعالان حقیقی بازار که پیش از این تحرکات چندان محسوسی در معاملات نداشتند، طی روزهای اخیر فعال ظاهر شده‌اند. به این ترتیب روز گذشته، برای پنجمین روز متوالی، خالص تغییر مالکیت به نام معامله‌گران حقیقی بازار رقم خورد و بیش از ۵۲۱ میلیون سهم به ارزش ۹۶ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان از سبد سهام حقوقی‌ها به پرتفوی معامله‌گران حقیقی بازار افزوده شد.
بیشترین خالص خرید توسط سهامداران خرد در گروه چند رشته‌ای صنعتی و کانه‌های فلزی به ثبت رسید. به این ترتیب خالص خرید حقیقی‌ها در نمادهای زیرمجموعه گروه چندرشته‌ای صنعتی به بیش از ۳۳ میلیارد تومان رسید. معدنی‌ها نیز شاهد تغییر مالکیت ۳۲ میلیارد تومانی به نفع حقیقی‌ها بودند.در صدر خرید معامله‌گران حقیقی، تمایل به جمع‌آوری سهام شرکت سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی قرار داشت و خالص خرید حقیقی‌ها در نماد مزبور به ۷۷ میلیون سهم به ارزش حدود ۲۰ میلیارد تومان بالغ شد.
شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر نیز از دیگر نمادهای مورد توجه سهامداران خرد در روز گذشته بود که در میان نمادهای با بیشترین اثر فزاینده بر شاخص کل نیز قرار گرفت. در این نماد معاملاتی دیروز شاهد جابه‌جا‌یی بیش از ۲۹ میلیون سهمی به ارزش ۱۳ میلیارد تومانی در مسیر پرتفوی سهامداران حقوقی به حقیقی بودیم. در آنسوی بازار اما گروه رایانه با لیدری «سپ» در صدر خرید معامله‌گران عمده بازار قرار داشت. نماد تازه‌وارد شرکت پرداخت الکترونیک سامان کیش روز گذشته به تداوم رشد قیمت در سقف مجاز روزانه برای هفتمین روز متوالی ادامه داد.
مروری بر معاملات روز گذشته
روز گذشته بورس تهران با ثبت رشد بیش از ۲ درصدی، تا سطح ۱۰۴ هزار و ۵۳۳ واحدی پیش رفت. شاخص کل هم‌وزن (با اثرگذاری یکسان نمادها) نیز دیروز افزایش ۴/ ۰ درصدی را تجربه کرد. بررسی روند صنایع بورسی در روز گذشته نشان می‌دهد از ۳۸ صنعت مورد بررسی، شاخص ۲۱ صنعت با رشد همراه شد و ۱۴ صنعت نیز معاملات روزانه خود را با افت شاخص پشت‌سر گذاشتند (شاخص ۳ صنعت بدون تغییر ماند). بیشترین بازدهی‌های دیروز بورس تهران (معادل ۳/ ۷ درصد) در گروه معدنی ثبت شد و در مقابل گروه استخراج زغال‌سنگ با تک‌نماد «کطبس» در قعر جدول بازدهی روزانه قرار گرفت. فلزی‌ها در این روز بیشترین ارزش معاملات روزانه به میزان ۱۳۶ میلیارد تومان را به خود اختصاص دادند و بیشترین حجم معاملات نیز با دادوستد افزون بر ۴۵۷ میلیون سهم از آن خودرویی‌ها شد.