دنیای اقتصاد : متولیان دولتی پس از در نظر گرفتن معافیت‌های ارزی برای برخی تولیدکنندگان در راستای ترخیص کالا، در دومین گام این امکان را برای بنگاه‌های تولیدی در نظر گرفتند تا علاوه بر حقوق ورودی گمرک، در مالیات ارزش افزوده نیز از ضمانتنامه بانکی در راستای ترخیص نسیه کالا استفاده کنند.
براساس دستورالعمل جدید گمرک و در راستای تسریع در روند تولید بنگاه‌های صنعتی این امکان برای واحدهای تولیدی در نظر گرفته شده تا بتوانند علاوه بر ارائه ضمانتنامه برای حقوق ورودی گمرکی به منظور ترخیص نسیه کالاها، برای مالیات ارزش افزوده نیز از ضمانتنامه بانکی استفاده کنند تا به این طریق روند دسترسی به مواد و تجهیزات موردنیاز برای خطوط تولید تسریع شود. در کنار موارد پیش‌بینی شده و در راستای جلوگیری از تخلف واحدهای تولیدی، گمرک کشور این امکان را نیز برای واحدهای تولیدی در نظر گرفته است که انبار اختصاصی در محل تولید خود داشته باشند تا به این طریق محموله‌های وارداتی خود را از هر مرز گمرکی که وارد کشور می‌کنند، بتوانند به این انبارها که به خودشان اختصاص دارد، اما تحت نظارت گمرک است انتقال دهند. ارائه بسته جدید ارزی در روزهای گذشته از سوی رئیس‌کل بانک مرکزی، با استقبال فعالان اقتصادی و بخش خصوصی همراه شد و اجرای سیاست‌های جدید ارزی را به‌عنوان ضرورتی برای ساماندهی بازار ارز و فضای کلی اقتصاد عنوان کردند. اما از ابتدای هفته گذشته، انتقادات و نگرانی‌ها نسبت به اجرای بندی از این بسته جدید که به پرداخت مابهالتفاوت ارزی کالاهای وارداتی برای ترخیص از گمرک اشاره دارد، قوت گرفت. در بخشی از بند ۵ مصوبه جدید ارزی تاکید شده است که سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان مکلف است برای کلیه کالاهایی که تا زمان ابلاغ این تصویب‌نامه، ارز آنها به‌صورت بانکی یا در سامانه نیما (گروه‌های کالایی اول و دوم) تامین شده و ترخیص آنها صورت نپذیرفته، (به‌جز کالاهای موضوع (۱) این تصویب‌نامه)، ضمن اخذ مابهالتفاوت نرخ ارز زمان پرداخت و نرخ ارز در بازار در تاریخ ترخیص و با رعایت سایر ضوابط، نسبت به صدور مجوز ترخیص اقدام کنند، اقدامی که به چالشی بزرگ برای واحدهای تولیدی بدل شد.
چالشی که برای عبور از آن، بخش خصوصی در هفته گذشته دست به نامه‌نگاری با متولیان این بخش زدند و توانستند و نظر موافق آنها را جلب کنند، به‌طوری که وزیر صنعت، معدن و تجارت چهارشنبه گذشته بعد از جلسه هیات دولت از معافیت مواد اولیه و ملزومات خط تولید از پرداخت مابهالتفاوت نرخ ارز برای ترخیص از گمرکات خبر داد و اعلام کرد در این‌خصوص پیشنهادی به هیات‌وزیران ارائه شده که براساس آن تجهیزات، ماشین‌آلات و مواد اولیه بتوانند با لحاظ کردن ضوابط تعیین‌شده، از پرداخت مابهالتفاوت ارزی معاف و از گمرک ترخیص شوند. براساس پیشنهادی که به هیات‌وزیران ارائه شد تمامی کسانی که وارداتشان به گمرکات رسیده و موضوع واردات آنها، تجهیزات و ماشین‌آلات تولید است، با اخذ گواهی از وزارتخانه تولیدی مربوطه بتوانند به گمرکات مراجعه و نسبت به ترخیص کالاهایشان اقدام کنند. محمد شریعتمداری همچنین عنوان کرده بود که مواد اولیه و ملزومات موردنیاز خط تولید برای آن دسته از واردکنندگانی که محصول نهایی آنها با ارز ۴۲۰۰ تومانی به بازار عرضه می‌شود و اسم آنها جزو کالاهای گروه یک تحت‌کنترل دولت است نیز مجاز هستند با دریافت گواهی از وزارتخانه ذی‌ربط، به گمرکات مراجعه و بدون پرداخت مابهالتفاوت، نسبت به ترخیص کالایشان اقدام کنند.
صدور دستور همکاری به گمرکات
علاوه بر شریعتمداری، وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز در واکنش به برخی گلایه‌هایی که درباره بند پنج مصوبه ارزی دولت و اثرگذاری آن بر حوزه تولیدی کشور شده، از همراهی گمرکات برای ترخیص کالاهای مورد نیاز تولید خبر داده است. مسعود کرباسیان این اطمینان را به صنایع داد که گمرک‌های سراسر کشور به ترخیص درصدی از کالاهای موردنیاز خطوط تولید مکلف شده‌اند. براساس بند ۵ مصوبه ارزی دولت، سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان مکلف شده برای همه کالاهایی که تا زمان ابلاغ این تصویب‌نامه، ارز آنها به‌صورت بانکی یا در سامانه نیما (گروه‌های کالایی اول و دوم) تامین شده و ترخیص آنها صورت نپذیرفته است، ضمن اخذ مابهالتفاوت «نرخ ارز زمان پرداخت» و «نرخ ارز در بازار در تاریخ ترخیص» و با رعایت سایر ضوابط نسبت به صدور مجوز ترخیص اقدام کند. حال در رابطه با این بند قانونی نیز کرباسیان اعلام کرده که با توجه به برخی مشکلات پیش‌آمده، از گمرک خواستم برای جلوگیری از انباشت کالاهای مربوط به خط تولید صنایع و واحدهای تولیدی، حداکثر همکاری را با آنان به‌عمل آورند تا فعالان اقتصادی نسبت به ترخیص درصدی از کالای مورد نیازشان اقدام کنند؛ به این ترتیب با ارائه درخواست از طرف صاحب کالا، امکان ترخیص به‌صورت نسیه و با اخذ ضمانتنامه بانکی در گمرکات سراسر کشور فراهم آمده است. به گفته وزیر امور اقتصادی و دارایی، برای تسهیل در فرآیندهای اجرایی نیز اختیارات لازم برای گمرک‌های سراسر کشور فراهم شده است و رئیس‌کل گمرک نیز به دقت این موضوع را پیگیری می‌کند.در این رابطه رئیس‌کل گمرک ایران نیز می‌گوید: تمهیداتی اندیشیده شده که واحدهای تولیدی بتوانند کالاهای خود را راحت‌تر از گمرک ترخیص کنند.
فرود عسگری در توضیح تسهیلات جدید گمرکی برای واحدهای تولیدی می‌گوید: واحدهای تولیدی که مشکلات کمبود نقدینگی دارند، می‌توانند کالای خود را به‌صورت نسیه ترخیص کرده یا با تودیع ضمانتنامه بانکی از گمرکات خارج کنند. رئیس‌کل گمرک ایران افزود: تولیدکنندگان پیش از این در حقوق ورودی با ارائه ضمانتنامه می‌توانستند کالای خود را به‌طور نسیه از گمرک ترخیص کنند اما از این پس نه تنها در حقوق ورودی که در مالیات ارزش افزوده هم می‌توانند از ضمانتنامه بانکی استفاده کنند. عسگری ابراز امیدواری کرد تولیدکنندگانی که مشکلات کمبود نقدینگی دارند بتوانند از آن استفاده کنند. معاون وزیر اقتصاد درباره ارائه دیگر تسهیلات گمرکی افزود: علاوه بر تمهیدات پیش‌بینی شده در پرداخت نسیه مالیات ارزش افزوده، واحدهای تولیدی می‌توانند انبار اختصاصی در محل تولید خود داشته باشند و محموله‌های وارداتی خود را از هر مرز گمرکی که وارد می‌شود به این انبارها که به خودشان اختصاص دارد اما تحت‌نظارت گمرک است، انتقال دهند.عسگری ادامه داد: ما با حداقل حقوق ورودی از واحدهای تولیدی تضمین می‌گیریم و تسهیلاتی به آنها داده‌ایم که کالاها زیر نظر خودشان و تحت نظارت گمرک باشد. وی تاکید کرد: واحدهای تولیدی که دارای مشکلات بانکی یا در صف تخصیص یا تامین هستند، برای ترخیص کالاهایشان می‌توانند به گمرک مراجعه کنند و گمرک با توجه به شناختی که از آنها دارد، در ترخیص ۷۰ تا ۸۰ درصد کالاهایشان با آنها همراهی خواهد کرد و واحدهای تولیدی پس از حل مشکلات بانکی خود می‌توانند به تسویه با گمرک اقدام کنند.
اقدامات صورت‌گرفته پیرو چالش به‌وجود آمده برای برخی از واحدهای تولیدی در راستای ترخیص کالا صورت گرفته، به‌طوری که در ماه‌های اخیر و همزمان با تغییر سیاست‌های دولت بسیاری از واحدهای تولیدی با چالش ترخیص کالا مواجه شدند که این امر دپوی کالا در گمرک را به همراه داشت و موجب شد تا واحدهای تولیدی با کمبود مواد اولیه مواجه شوند، چالشی که برای عبور از آن تاکنون راهکارهای بسیاری در نظر گرفته شده که در این خصوص می‌توان به ترخیص کالا به‌صورت نسیه اشاره کرد، در این‌خصوص گمرک این امکان را برای واحدهای تولیدی در نظر گرفت که بتوانند کالاهای خود را به‌صورت نسیه ترخیص کنند؛ براساس اقدام در نظر گرفته شده از سوی گمرک بخشی از کالا در گمرک به‌صورت امانت نگهداری می‌شود و بخش عمده کالا بدون پرداخت هرگونه حقوق گمرکی ترخیص و پس از آنکه این کالاها وارد چرخه تولید شد، از محل گردش مالی ایجادشده تولیدکننده می‌تواند علاوه بر پرداخت حقوق گمرکی مابقی کالای خود را ترخیص کند. یکی دیگر از تسهیلاتی که گمرک برای بنگاه‌های تولیدی در نظر گرفته به ضمانتنامه صادره برای واحدهای تولیدی بازمی‌گردد، براساس تمهیدات درنظر گرفته شده ضمانت‌نامه‌های صادره برای واحدهای تولیدی یک ساله شد و حتی برای واحدهایی که نمی‌خواهند درصدی باشند نیز این امکان در نظر گرفته شد که بتوانند کالای خود را وارد کنند و در ازای آن ضمانتنامه بانکی بدهند.