سعید اشتیاقی- عضو خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان ایران
با به پایان رسیدن موسم انتخابات و معلوم شدن منتخب مردم برای نشستن بر کرسی پاستور، حالا موسم عمل به وعده‌ها رسیده است. استقرار دولت یک‌دست و صاحب اقتدار و همراستا با حاکمیت، نیاز امروز ایران بود. امید است دولت جدید با تشکیل کابینه لایق و کارآمد، بر مشکلات اقتصادی فائق آید.
وعده‌های اقتصادی و برنامه‌های اقتصادمحور، هیچ‌گاه در زمان تبلیغات ریاست جمهوری تا این اندازه پررنگ نبود. به‌دلیل اینکه هیچ‌گاه ایران بعد از جنگ ٨ ساله این‌طور در وضعیت اسفناک اقتصادی نبوده که بخشی، زاییده تحریم‌های خارجی و بخش اعظم محصول ناکارآمدی مدیران اجرایی، داخلی بوده است.
اگرچه مردم در وضعیت بحرانی و بد معیشتی هستند، اما به وعده‌های یارانه ۴۵٠ هزار تومانی یا وام ۵٠٠ میلیون تومانی نامزدها رای ندادند و به دنبال انتخاب گزینه اصلح و کارآمد در جهت رفع آلام خود بودند که این، نشان از بلوغ و آگاهی مردم و درک نسبی از وضعیت واقعی اقتصاد ایران دارد. درواقع مردم به دنبال ثبات و آرامش اقتصادی هستند، اگرچه این مهم، نیاز به زمان و برنامه دارد.
برخی واقعیات اقتصاد ایران که باید در نظر داشت تا بتوان براساس آن برنامه ارائه داد، به شرح زیر است:
– ایران ششمین کشور با تورم بالا در جهان است و یکی از 8 کشور دارای تورم دورقمی بین ١٨۶ کشور دنیا که در ۴ دهه گذشته فقط ۴ سال تورم تک‌رقمی را تجربه کرده است.
– در ١٠ سال گذشته رشد نقدینگی ١٠ برابر شده و وقتی مابه‌ازای تولید و تجارت نداشته باشد، برای هر اقتصادی سم مهلک است؛ به عبارت دیگر، نقدینگی به سمت تولید نمی‌رود، چون بازدهی و جذابیت ندارد.
– کاهش ۴0 درصدی میانگین قدرت خرید مردم در یک دهه اخیر و همزمانی آن با ضریب جینی کشور، یعنی قدرت خرید در دهک‌های پایین افزایش چشم‌گیری داشته است .
– طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، در دهه اخیر ٣۵ درصد جامعه یعنی چهار دهک، زیر خط فقر قرار گرفته‌اند.
دولت باید بتواند با گفتمان سازنده با مردم، اعتماد همه آنها را جلب کند، کابینه‌ای از مدیران شایسته و جوان تشکیل دهد و قدرت انجام اصلاحات ساختاری را پیدا کند. در این زمینه برخی اقدامات لازم است که مهم‌ترین آنها به شرح زیر است:
– تک‌نرخی کردن نرخ ارز
– هدفمندی یارانه‌ها
– امروز بیش از ١۵٠٠ هزار میلیارد تومان یارانه نقدی و غیرنقدی در کل جامعه تزریق می‌شود، یعنی هر ایرانی سالانه ١۶ میلیون تومان، اما در نتیجه همه ناراضی هستند.
– تنظیم نظام بودجه‌ای بدون کسری یا با کسری حداقلی
– هدف‌گذاری تورم تک رقمی
– واقعی کردن قیمت سه عنصر کلیدی در اقتصاد شامل نرخ ارز، نرخ سود بانکی و بهای حامل‌های انرژی
– رفع موانع تولید
– افزایش پشتیبانی‌ها در جهت رونق تولید
– به حداقل رساندن تصدی‌گری دولت
– تسهیل‌گری در فرآیند شروع کسب‌وکارهای داخلی
– رفع موانع برای سرمایه‌گذاری خارجی
– در سال ١۴٠٠ پیچیده‌ترین مساله اقتصاد ایران، فساد است که با حذف امضاهای طلایی، بخشی از آن را باید از بین برد
– تقویت دیپلماسی اقتصادی و تعامل با اقتصاد جهان
– قبول و تقویت بخش خصوصی به عنوان یاری‌رسان دولت در جهت اصلاحات اقتصادی
– اصلاح ساختار بیمه، مالیات و گمرک
دولت سیزدهم باید بداند که اقتصاد ایران با چالش‌های اقتصادی مذکور روبه‌روست و برای حل آنها به فکر چاره باشد.