با شیوع ویروس کرونا در کشور، نابسامانی و آشفتگی شدیدی در حوزه تولید محصولات بهداشتی و محافظتی از جمله در تولید ماسک ایجاد و همین موضوع باعث شد برخی به دنبال توسعه واحدهای تولید این محصول باشند. با این حال در حوزه تولید نیز آنچه در واقعیت اتفاق افتاد، تولید ماسک‌های استاندارد و غیراستاندارد در سطح وسیع و توزیع در کشور بود که برخی از آنها هیچ تناسبی با استانداردهای تولید این محصول نداشتند. در میان شرکت‌هایی که به دنبال تولید این محصول رفتند، برخی فعالان عرصه تجهیزات پزشکی با استفاده از تجربه و سابقه‌ای که در این حوزه داشتند، توانستند خدمات مناسب‌تری ارائه کنند. با این حال برخی مشکلات ناشی از تحریم‌های خارجی و داخلی باعث شد شرکت‌هایی که تلاش می‌کردند با استانداردهای روز دنیا محصولات باکیفیت تولید و عرضه کنند، با موانع متعددی روبه‌رو شوند.
حسین زاهدی، مدیر یک مجتمع تولید ماسک و عضو هیأت مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان ایران گفت: ما در طول سالیان متمادی حضور در عرصه تولید، موفق به کسب تجارب ارزنده‌ای شدیم. امروز با همه‌گیری کووید-19 و تاثیر منفی آن در سراسر جهان، بر خود لازم دانستیم با تکیه بر توان و تخصص نیروهای انسانی جوان، برای دستیابی ایران به جایگاهی شایسته‌‌تر در مقابله با بیماری‌ها و ارتقا جایگاه سلامت در کشور، سایت بزرگ تولید ماسک N95 در کشور را راه اندازی کنیم.
زاهدی افزود: متاسفانه امروز در بسیاری از بخش‌های آلوده کشور، ماسک استانداردی وجود ندارد تا محافظ جان انسان‌ها در برابر ویروس و بیماری‌ها باشد. کادر درمان که نور چشم همه ما هستند، در مواجهه با بیماری از کمبود ماسک استاندارد رنج می‌برند. این را باید با صدای بلند بگوییم که معادن و واحدهای فرآوری محصولات معدنی، کارخانه‌های سیمان، سنگ، کاشی و سرامیک، تولیدکنندگان محصولات شیمیایی و دارویی، آزمایشگاه‌ها و… همگی در محافظت از جان نیروی انسانی خود مسئولند اما متاسفانه ماسک استانداردی در اختیارشان نیست.
چالش‌ها و مشکلات بسیارند
این فعال حوزه تولید ماسک گفت: گلایه ما به‌عنوان تولیدکننده از تحریم‌های داخلی و سیستم مدیریتی است که به ناکارآمدی در مدیریت اجرایی در حوزه کسب‌وکار برمی‌گردد، به‌طوری که ناکارآمدی مدیران اجرایی باعث شد بیش از ۶ ماه دستگاه‌ها و ماشین‌آلاتی که کشور در شرایط کرونا به آنها نیاز داشت، در چرخه ورود و در گمرک معطل بماند.
او اضافه کرد: در بحث واردات ماشین‌آلات و قطعات، وقتی این ماشین‌آلات خریداری و وارد کشور شدند، تولیدکننده چینی به دلیل شیوع کرونا در ایران، برای نصب و راه‌اندازی ماشین‌آلات با ما همکاری نکرد، بنابراین از تکنسین‌های داخلی استفاده و با دانش بومی دستگاه‌ها را در داخل مونتاژ کردیم. این در حالی است که هیچ الگویی هم در اختیار نداشتیم و حتی برنامه‌ریزی و فرماندهی سیستم را نیز خودمان انجام دادیم و ظرف مدت ۱۳ روز با کار شبانه‌روزی کل دستگاه‌ها راه‌اندازی شدند. در این میان، چون محصولات و مواد اولیه تولید ماسک در این شرکت وارداتی بود، نوسانات ارزی روی هزینه و درآمد شرکت اثر می‌گذاشت و این امر باعث شد سرمایه‌های شرکت دچار نوسان شود.
این تولیدکننده ادامه داد: اینکه شعار هر سال کشور به موضوع تولید مرتبط است، نشان‌دهنده اهمیت مقوله تولید در سطح کلان کشور است ولی متاسفانه در ساختار صنعتی کشور، نقشه راه مشخصی وجود ندارد و تولیدکننده نمی‌داند سال آینده با چه شرایطی روبه‌رو است. درواقع تولیدکننده در چنین شرایطی، امکان هیچ نوع برنامه‌ریزی ندارد و بخش مهمی از این موضوع نیز به‌دلیل سیاست‌گذاری‌های لحظه‌ای در سیستم اجرایی است.
نابسامانی در بازار داخلی
زاهدی با بیان اینکه از زمان شیوع کرونا و رشد تقاضا، بسیاری از پایانه‌های فروش، قیمت ماسک را دستکاری کرده و با قیمت‌های غیرواقعی محصول خود را به بازار عرضه کردند، گفت: چون در بازار نظارتی نیست، قیمت‌های دلخواه زیادی وجود دارد که البته باید ستاد تنظیم بازار وارد این موضوع شود و هر نوع قیمت‌گذاری غیرعرفی را کنترل کند.
وی با تاکید بر اینکه با تحریم‌های بین‌المللی، تهدیدها به فرصت تبدیل نشده، زیرا تحریم‌های داخلی باعث دشواری و ناهمواری در مسیر تولید شده است، ادامه داد: ده‌ها و صدها دستورالعمل، قانون و مصوبه که گاه با یکدیگر در تناقضند، تصویب شده که همگی باعث ایجاد مانع در مسیر تولید شده‌اند. ستادهایی برای تسهیل تولید در استان‌های مختلف ایجاد شده، ولی در بسیاری از این ستادها اتفاق مفیدی نیفتاده و تنها مشکلات لحظه‌ای برخی صنایع را حل کرده‌اند. به عبارتی این ستادها کار ریشه‌ای و زیرساختی انجام نداده‌اند. در حال حاضر بسیاری از شرکت‌ها با ۳۰ درصد ظرفیت فعالیت می‌کنند زیرا مشکل فروش دارند، اما آیا شبکه‌ای برای تسهیل فروش ایجاد شده است؟
زاهدی اضافه کرد: در سایر کشورها، روند تولید و اجرای کار صنعتی آسان است و در همان دوره که ماشین‌آلات ما از گمرک ترخیص نمی‌شدند، از کشورهای همسایه به ما پیشنهاد شد با در اختیار قرار دادن زمین رایگان و شرایط مناسب، ماشین‌آلات به آن کشور منتقل و کار در این کشور انجام شود که ما نپذیرفتیم.
امید به آینده ای روشن
این فعال حوزه تولید اظهار کرد: ما با آگاهی از وظایف خود نسبت به جامعه، در انجام فعالیت‌های مرتبط با مسئولیت‌های اجتماعی، نگاهی آینده‌نگر، وطن‌دوست و با تاکید بر هم‌نوع دوستی، سلامت خانواده و تاثیر مثبت بر محیط زیست داریم. ما در این مجموعه به سربلندی و آبادانی ایران عزیزمان فکر می‌کنیم، جوانان را از عمق وجود دوست داریم و قول می‌دهیم مسیر آنها را هموار کنیم، چرا که توسعه اقتصاد ایران راهی جز میدان‌دار شدن جوانان ندارد. این پیام مشترک همه کارآفرینان و تولیدکنندگان جوان کشور به دولت بعدی است.
وی افزود: ما در یک ساختار جوانگرا و بر اساس احترام متقابل و تخصص‌گرایی کار می‌کنیم. به همه نیروهایمان هم گفته‌ایم که هر کدام از شما، کارآفرین بعدی عرصه تولید هستید، به شرطی که خودتان بخواهید.
زاهدی ادامه داد: ما می‌توانیم به یک کشور صنعتی پیشرفته در جهان تبدیل شویم، به شرط اینکه به خودباوری برسیم، به شرطی که مهم‌ترین اصل در کارهایمان، اخلاق حرفه‌ای، مسئولیت‌پذیری و کیفیت در تراز جهانی باشد. این نقشه راه ماست، چراکه کیفیت محصولات امروز ما بازتابی از انرژی و خلاقیتی است که همین جوانان برای شناسایی و استفاده از فرصت‌های تازه به کار بسته‌اند.
و سخن آخر…
این کارآفرین اظهار کرد: از استادانمان در عرصه تولید یادگرفتیم و این آموخته‌ها را سرلوحه کارمان قرار دادیم که تولید یعنی معرفت، یعنی معیشت، یعنی عزت یک ملت و یک سرزمین. اگرچه از نظر اقتصادی در شرایطی به سر می‌بریم که قابل مقایسه با کشورهای دیگر نیست اما در همین حال هم م توانیم با تلاش و پایمردی، تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم. همه ما می‌دانیم که این سرزمین، سرشار از فرصت‌های ناب است. ما اطمینان داریم که جوانان خوش‌فکر ما با شناسایی و کشف این فرصت‌ها، موفقیت‌های بزرگی برای کشورمان رقم می‌زنند.