سعید اشتیاقی- عضو اتاق ایران و چین
خبری که چند روز پیش بسیار بر سر زبان‌ها افتاد و مایه تاسف فعالان اقتصادی شد، خبر برگشت ۳۵۰۰ تن سیب‌زمینی‌های صادراتی از ترکمنستان بود. جزئیات این خبر هنوز مشخص نشده و گمانه‌زنی‌ها در این زمینه زیاد است. یک‌بار گفته شده اصلا صادراتی به ترکمنستان نداشته‌ایم و بار دگر علت این برگشت را خاک زیاد همراه سیب‌زمینی دانسته‌اند و بسیاری، استفاده از سموم بی‌کیفیت و غیر استاندارد چینی را دلیل مرجوع شدن بار صادراتی دانسته‌اند.
وقتی شما قصد خرید کالا از تولیدکننده چینی دارید، ابتدا از آن کالا نمونه می‌گیرید، در صورت تایید نمونه ارائه شده از آن سفارش عمده به تولیدکننده می‌دهید و در زمان تحویل شرکت‌های بازرسی در مبدا قبل از بارگیری یه طور رندوم به نمونه‌برداری و آزمایش از کالا می‌پردازند تا مغایرت و تفاوتی با نمونه مورد تایید خریدار نداشته باشد.
تا این‌جا هنوز بار شما در مبدا است و شما می‌توانید در صورت مغایرت با استانداردهای سفارش داده شده، از تحویل گرفتن بار امتناع کنید. در کشور مقصد یعنی ایران نیز همین طور است و کالاهایی از این دست، مشمول آزمایشگاه و استانداردهای اجباری هستند، بنابراین اگر قصوری رخ داده، باید انگشت اتهام را به همان سمت برد یا اگر استانداردهای لازم جهانی را نداریم، باید آزمایشگاه‌های خود را تجهیز کنیم.
اینکه با فرار رو به جلو تقصیر را گردن تامین‌کننده بیاندازیم یا بگوییم محصول فرستاده شده با نمونه فرستاده شده مغایر بوده، واقعا خنده‌دارترین نوع برخورد با مساله است. پس نهادهای نظارتی کجا بوده‌اند؟ بازررسی کالا در مقصد؟ آزمایشگاه؟ استاندارد؟
لازم به ذکر است چین در سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ حدود ۷۰ میلیارد دلار صادرات محصولات کشاورزی داشته و عمدتا به بازارهای اروپا و آمریکا بوده است. در ضمن تولید غلات چین هم حدود ۷۰۰ میلیون تن است. پس چرا دیگر کشورها مشکلاتی از این قبیل با تولیدکنندگان کالاهای چینی ندارند؟
کالاهایی از این دست برای ورودشان به کشور باید سخت‌گیری‌های لازم را اعمال کنیم تا هم در برابر سلامت جامعه که مهمترین موضوع است، صیانت کرده باشیم و هم در این برهه جنگ اقتصادی که نیاز مبرم به ارز صادراتی داریم از آن محروم نشویم.
در پایان یادآور می‌شوم کشور در 7 ماه نخست سال مبلغی حدود ۸.۲ میلیارد دلار صادرات محصولات کشاورزی، دامی و شیلات داشته است که این مبلغ حدود ۷ درصد از صادرات کل کشور را شامل می‌شود که متاسفانه با این مواردی که در این چند وقت اخیر رخ داده این مبلغ کاهش خواهد یافت و کشور با کاهش صادرات اقلام کشاورزی و در نهایت منفی شدن تراز تجاری روبرو خواهد شد. در این راستا برای بهبود شرایط صادراتی برای این اقلام نیاز به ایجاد تشکل‌های حرفه‌ای صادرات محصولات کشاورزی بیش از پیش احساس می‌شود تا بتوانیم سهم خود از صادرات به بازرهای جهانی را افزایش دهیم.