سید علی صدری
رییس هیات امنای خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان ایران و کاندیدای سومین دوره انتخابات اتاق بازرگانی البرز
در سالی که با توجه به شرایط سیاسی و اقتصادی کشور، بسیار هوشمندانه به سال «اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال» نامگذاری شده، نقش بازار سرمایه بیش از پیش اهمیت یافته و انتظار فعالان اقتصادی نیز از این بخش اقتصاد بیش از پیش شده است.
بازار سرمایه به عنوان یکی از ارکان بازار مالی در بسیج امکانات مالی و سرمایه‌ای و تخصیص بهینه منابع به منظور رشد و توسعه اقتصادی کشورها نقش به‌سزایی دارد. نقش و اهمیت نظام مالی در فرآیند رشد و توسعه اقتصادی کشورها به صورتی است که می‌توان تفاوت اقتصادهای توسعه یافته و توسعه نیافته را در درجه کارآمدی و کارآیی نظام مالی آنها جست‌وجو کرد. در گزارشی که مرکز پژوهش¬های مجلس در خصوص الزامات دستیابی به رشد 8 درصدی و با مروری بر تجربه 13 کشور با نرخ¬هاي رشد هشت درصد و بالاتر منتشر نموده بر توسعه بخش مالی تأکید شده و عنوان شده “نظام مالي توسعه يافته، با تجهيز پس¬اندازها، فعالیت های اقتصادی را تأمين مالي مي¬کند. همچنین نظام مالي بايد فراگير باشد (فراگيري دسترسي به اعتبار) تا رشد، فراگير شود و ناظر بخش مالي، بايد توسعه مالي را به گونه¬اي معماري کند که رشدگرا باشد.”
این در حالی است که در حال حاضر بخش کوچکی از تأمین مالی بنگاه های ایرانی و طرح های اقتصادی از طریق بازار سرمایه انجام می شود و مدیران و کارآفرینان برای تأمین مالی طرح های خود بیش از آنکه به انتشار سهام یا اوراق بدهی روی آورند، از ظرفیت نظام بانکی استفاده می کنند. به عبارتی نظام مالی از فراگیری لازم برای توسعه و رشد برخوردار نیست.
نگاهی به مهمترین شاخص¬های ملی و بین¬المللی که بر اساس نظر فعالان اقتصادی تهیه شده نشان می¬دهد تأمین مالی، مهمترین مشکل توسعه کسب و کار در ایران است و در این زمینه در بین کشورهای منطقه نیز از جایگاه مناسبی برخوردار نیستیم. بر اساس آخرین گزارش پایش محیط کسب و کار ایران که مرکز پژوهش¬های مجلس شورای اسلامی آن را به صورت فصلی منتشر می¬کند و بر اساس ارزیابی 268 تشکل اقتصادی سراسر کشور از مؤلفه¬های ملی محیط کسب و کار تدوین می¬شود، مشکلات مربوط به تأمین مالی در صدر مؤلفه¬های نامساعد محیط کسب و کار قرار گرفته¬اند. همچنین در شاخص رقابت¬پذیری که مجمع جهانی اقتصاد نسبت به انتشار آن اقدام می¬کند طی سال¬های اخیر “دسترسی به منابع مالی” از نظر فعالان اقتصادی با اختلاف قابل توجه نسبت به سایر عوامل، مهمترین مشکل فراروی کسب و کار در ایران عنوان شده است. بر اساس این گزارش¬ها رکن توسعة بازار مالی پس از رکن کارایی بازار نیروی کار مهمترین مانع رقابت-پذیری اقتصاد ایران محسوب می¬شود.
با توجه به اینکه بانک محور بودن نظام اقتصادی بخش بزرگی از این مشکلات را فراهم آورده، به نظر می رسد یکی از
راه هایی که می تواند سبب برون رفت از وضعیت فعلی گردد استفاده از ظرفیت بازار سرمایه است. از این رو سیاستگذاری و اتخاذ رویه هایی برای ورود شرکتها و انواع صنایع به بازار سرمایه و استفاده از ابزارهای تأمین مالی باید در دستور کار مدیران اقتصادی قرار گیرد.
با توجه به اینکه فعالان بخش خصوصی به اندازه کافی با بازار سرمایه آشنا نیستند و برای استفاده از خدمات این بخش مهم اقتصاد کشور با سردرگمی رو به رو هستند، خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان تصمیم گرفت نسبت به فراهم نمودن شرایط لازم برای ورود شرکت ها به بازار سرمایه برنامه ریزی نماید.
در این مسیر همراهی و همدلی ستودنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران، خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران و اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان تهران و همچنین بورس اوراق بهادار تهران به عنوان بالاترین رکن اجرایی بازار سرمایه کشور سبب شده که بتوانیم امروز در کنار هم راهی را آغاز کنیم که سرانجامش برای کل اقتصاد کشور مطلوب خواهد بود.
در طی سال های گذشته و با توجه به اقداماتی که در خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان برای کمک به توسعه اقتصادی کشور و حمایت از تولید و اشتغال انجام داده ایم، در یافته ایم که یکی از مهمترین اقداماتی که منجر به رشد پایدار شرکت می گردد حضور شرکت در بازار سرمایه است.
ما در طی این سال ها در دو بخش برنامه ریزی و فعالیت داشته ایم، بخش اول کمک به توسعه و معرفی بنگاه های کوچک و متوسط، شرکت های دانش بنیان و استارتاپ ها را در بر می¬گیرد و با توجه به اقدامات انجام شده هم اکنون بانک اطلاعاتی ارزشمندی از واحدهای اقتصادی توانمند و مدیران جوان لایق در اختیار داریم که در قالب کمیسیون های سه گانه، صنعت، معدن و تجارت با تشکل در ارتباط هستند و مشکلات آنها بررسی و تجمیع و برای حل آن پیگیری های لازم صورت می گیرد. برخی از شرکت های این گروه به شرکت های بزرگی تبدیل شده و مدیران آن نیز از افراد جوان و تحصیلکرده هستند. این بخش برای استفاده از امکانات و پتانسیل¬های بازار سرمایه بسیار علاقه مند هستند و در صورت ورود به بازار سرمایه از جمله شرکت های ارزشمند بازار خواهند بود.
از سوی دیگر و در بخش دوم فعالیت ها، با توجه به نقش بنگاه¬های بزرگ در پیشبرد اهداف اقتصادی، برای عارضه یابی و شناخت مسائل هلدینگ¬ها، گروه شرکت ها و شرکت های فعال و توانمند نیز برنامه¬ریزی هایی صورت گرفته است. بخشی از این شرکت ها نیز در بازار سرمایه حضور ندارند و متقاضی استفاده از خدمات بازار سرمایه هستند.
تجربه کار و تحقیق در این دو بخش یعنی شرکت های کوچک و متوسط و شرکتهای بزرگ نشان می دهد بازار سرمایه می تواند در رفع بخش مهمی از مشکلات هر دو گروه مؤثر باشد و به توسعه این شرکت ها کمک کند. بدین ترتیب این شرکت ها شفاف تر، پایدار تر و موفق تر خواهند بود و در بلندمدت در تولید و اشتغال نقش بیشتری ایفا خواهند کرد.
اما تلاش یک تشکل به تنهایی نمی تواند سبب اقدام مؤثری گردد و همکاری و همراهی بخش های مختلف اثربخشی بیشتری در پی خواهد داشت. اکنون که بخش های مختلف دولتی، خصوصی و بورس تهران گرد هم آمده اند تا با همکاری یکدیگر در جهت توسعه اقتصادی کشور گام بردارند به نظر می رسد می توان برای ورود شرکتها به بورس، تأمین مالی بنگاه ها، افزایش شفافیت اقتصادی، توسعه سازوکارهای حاکمیت شرکتی و استفاده از پتانسیل ستاد تسهیل و شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی برنامه¬های پایداری تدوین کرد.
امید است در آینده ای نزدیک شاهد ثمرات این همکاری، همگرایی و افزایش تعاملات باشیم و بتوانیم برای تسهیل فعالیت اقتصادی در کشور، بهبود فضای کسب و کار و حمایت از کارآفرینان گام های مؤثری برداریم.
در پایان ضمن تشکر از همه مدیران و فعالان اقتصادی استان تهران و بنگاه هایی که مدیران آنها در جلسه تشریف دارند، از بورس تهران که میزبانی این جلسه را بر عهده داشته تشکر می نمایم و افتتاح کلینیک پذیرش بورس را به مدیران توانمند و خلاق بورس اوراق بهادار تهران تبریک عرض می نمایم.
